Ví dụ, bạn phải biết mình đang đọc thể loại sách có nội dung hư cấu (như tiểu thuyết, sử thi, thơ trữ tình…), hay một tác phẩm có tính chất mô tả về lĩnh vực nào đó. Bạn sẽ chỉ cảm nhận được nó khi đọc cả bài thơ chứ không riêng phần nào. Nhưng bản thân mỗi phần này cũng rất phức tạp và có cấu trúc nội tại riêng mà bạn cần tìm hiểu.
Hoặc giả sử, khi bạn không được tự do yêu trong đời thực, bạn sẽ có cảm giác hài lòng khi được sống với nhân vật đang yêu tự do trong tác phẩm và thích luôn tác phẩm. Khi đọc các tác phẩm mang tính mô tả, giải thích, bạn cũng nên áp dụng quy tắc này. Muốn tán thành hay phản đối ý kiến của Machiavelli, trước hết bạn phải hiểu ông ấy đang nói gì.
Khái niệm và thuật ngữ khoa học xã hội bao trùm gần như tất cả những gì chúng ta đọc ngày nay. Kết quả là, độc giả cứ mãi đánh vật với những nguyên tắc đầu tiên mà không thật sự chú ý đến chính bản thân cuốn sách. Chúng tôi đã nói rằng, các khoá dạy đọc tốc độ cơ bản chỉ mang tính chữa cháy, có nghĩa là chúng chủ yếu chỉ hướng dẫn đọc theo cấp độ đọc sơ cấp.
Chúng chỉ dựa trên kinh nghiệm chung và là một phần của hệ thống kiến thức. Sau đó, bạn có thể dựa vào những trang này để phân tích cuốn sách. Đến đây, bạn có thể trả lời được câu hỏi cơ bản thứ hai là điều gì đang được đề cập chi tiết và bằng cách nào thông qua việc áp dụng các quy tắc từ 5 đến 8.
Có một cách khác để kiểm tra xem bạn có hiểu nhận định ẩn trong câu bạn đọc hay không. Điều đó có nghĩa là bạn không nhất thiết phải đọc hết từ đầu đến cuối cuốn sách mới áp dụng được bốn quy tắc này, rồi sau đó lại đọc đi đọc lại cuốn sách để áp dụng các quy tắc khác. Một câu chuyện hay, làm cho người đọc thoả mãn thường có sự công bằng đó.
Cũng có trường hợp, những từ quan trọng đối với tác giả không gây khó khăn gì cho bạn vì bạn hoàn toàn hiểu chúng. Cuốn sách này bao gồm rất nhiều định lý, phần dựng hình và các định đề. Tác giả lập đề cương để viết sách tốt hơn.
Ví dụ, nếu nhìn thấy Aristotle đi cùng một phiên dịch biết cả tiếng Anh hiện đại và tiếng Hy Lạp cổ, chúng tôi sẽ không thể hiểu nổi ông ta và ông ta cũng vậy. Nhưng không phải là thích hỏi câu nào cũng được. Tuy nhiên, sự lý tưởng ở đây cũng chỉ là tương đối.
Vì thế, chúng ta phải đặt ra cho sách lịch sử những câu hỏi tương tự những câu hỏi mà chúng ta hỏi bất cứ cuốn sách mô tả nào. Mỗi cái cúc có một khuyết và mỗi khuyết ứng với một cái cúc. Do những giới hạn của yếu tố thời đại và sự thừa nhận sai lầm của ông về chế độ nô lệ, Aristotle đã không xem xét, thậm chí không hề có ý tưởng về nền hiến pháp dân chủ thật sự được xây dựng trên chế độ bỏ phiểu phổ thông.
Mặc dù đó là một từ thông dụng nhưng khi bàn về thuyết nhân quả, tác giả đã sử dụng nó theo nghĩa rất khác biệt. Tình yêu, tình dục cũng không phải là một kinh nghiệm phổ quát vì một số người chưa bao giờ nếm trải nó, nhưng nó được đại đa số nhân loại trải qua nên không thể coi là kinh nghiệm đặc biệt. Vì vậy, độc giả cần tuân theo các quy tắc ở hai giai đoạn đầu của quá trình đọc phân tích trước khi chuyển sang giai đoạn thứ ba.
Cây bút sẽ là dấu hiệu cho thấy sự tỉnh táo của bạn trong khi đọc. Lúc này, có một điều rất đáng lưu tâm xảy ra. Bất cứ khi nào bạn nói về điều gì đó một cách chung chung tức là bạn đang dùng những từ ngữ trừu tượng.