Một khi bạn đã quyết định sử dụng chiếc mũ vàng để đưa ra một đề nghị xây dựng, bạn có thể chẳng khó khăng gì để có được một giải pháp. …Tôi muốn mỗi người trong số bạn sử dụng tư duy mũ vàng để nhìn nhận quan điểm của những người khác. Lý do đầu tiên đó chính là do từ sáng tạo có nghĩa quá rộng và mơ hồ, như tôi đã nêu trong phần chiếc mũ vàng.
… Hãy sử dụng chiếc mũ xanh để đưa ra những ý tưởng mới về vấn đề này. Nhưng tiếc thay, chính họ lại không nhận thấy hết giá trị của những ý tưởng đó. Như vậy ta có thể nhân thấy phương thức tư duy phương Tây đặt trọng tâm vào cách định nghĩa trước sự việc và đưa ra những phân tích, xét đoán và tranh luận để chứng minh.
Trong một cuộc thảo luận, khi sử dụng chiếc mũ trắng, một ai đó đã đưa ra những số liệu về sản lượng hàng bán. Đó cũng là người có thể nêu ra vấn đề và được mọi người hưởng ứng tìm các giải pháp cho vấn đề đó. Trong những cuộc nói chuyện hoặc bàn thảo, khi bạn cần mọi người đưa ra những ý tưởng mới, bạn nói: "Đã đến lúc chúng ta cần đội chiếc mũ xanh", và khi bạn cần mọi người cân nhắc cẩn trọng vấn đề, bạn nói: "Giờ chúng ta hãy cùng đội chiếc mũ đen".
Một nhiệm vụ tư duy có thể ở diện hẹp nhưng cũng có thể ở điện rộng. Nhưng ngoài ra còn có rất nhiều các khả năng khác. Trong cuốn sách này, tôi không đề cập tới cấc phương pháp khác nhau để thiết kế ý tưởng và giải quyết vấn đề.
Sẽ là không đầy đủ nếu chúng ta chỉ chú trọng đến mục đích rộng rãi của tư duy. Tuy nhiên, hầu hết những báu vật nghệ thuật lại nằm ở những nơi mà ta chẳng hề ngờ tới. Tuỳ thuộc vào mục đích cuộc họp, chúng ta quyết định chiếc mũ nào sẽ được sử dụng sau chiếc mũ xanh.
Bởi như tôi đã nói trong lời giới thiệu với những luồng suy nghĩ khác nhau, bộ não có được những mức độ nhạy cảm khác nhau. Lá thư đầu là của ngài trưởng phòng nghiên cứu thuộc tập đoàn viễn thông Đức Siemen. Tư duy mũ đen cũng có thể sử dụng để thách thức giá trị của những phương án thay thế, những phương án hoàn toàn có thể sử dụng được.
Do đó, chúng ta cần sử dụng chiếc mũ đen lúc này. Y như vậy, một nhà tư duy nên tự hào về các kỹ năng tư duy của anh ta. Trong một cuốn sách của tôi viết về sự thành công với tựa đề: Những sách lược: «Nghệ thuật vào khoa học để thành công», tôi chỉ ra rằng một trong những tính cách của những người thành đạt là học có ham muốn mạnh mẽ để biến mọi việc thành hiện thực.
… Hiện nay chỉ có những ý tưởng giúp tiết kiệm tiền thì mới là những ý tưởng đáng quan tâm. …Nếu chúng ta để cho các công tình yêu tư nhân cung cấp nước cho thị trấn, chúng ta có thể đặt thị trấn trước mối nguy hiểm bởi vì có thể sẽ có doanh nghiệp tư nhân đủ mạnh để chiếm thế độc quyền và ấn định giá mà anh ta muốn. Câu trả lời là càng ngắn càng tốt.
Nhưng hầu như đêm nào anh ấy cũng đi đến sòng bạc. …Việc thi trượt kỳ thi vừa rồi là điều thật tốt với cô ấy. Giá trị của toàn bộ hệ thống tư duy có thể bị phá huỷ nếu có ai đó được phép ngắt lời trình bày của người khác bằng những nhận định kiểu như trên.
Một tập đoàn khác, tập đoàn Statoil của Na Uy gặp phải vấn đề về một thiết bị khoan dầu, tốn tới vài trăm nghìn đô la mỗi ngày. Sau khi chúng ta đã xem xét kỹ lưỡng ý tưởng nhờ áp dụng mũ đen và mũ vàng tư duy, tiếp theo chúng ta nên sử dụng chiếc mũ đỏ. Nếu chúng ta có thể nêu tên được những lý do, thì liệu chúng ta có tin vào những phán đoán trực giác đó?